بازار ارز در ایران در حال تجربه تغییرات مهمی است که میتواند تأثیرات بلندمدتی بر روند داد و ستد ارزی و نرخگذاری داشته باشد. از آنجا که قرار است بازار ارز تجاری به عنوان معیار اصلی داد و ستد و تعیین نرخ ارز در کشور تثبیت شود، این روند میتواند به تقویت بازار ارز رسمی و کاهش فعالیتهای بازار غیررسمی منجر شود. در این مقاله، به بررسی این تغییرات و اثرات آن بر بازار ارز ایران پرداخته میشود.
انتقال تدریجی به بازار ارز تجاری
با توجه به سیاستهای اخیر بانک مرکزی، بازار ارز تجاری قرار است به عنوان معیار اصلی داد و ستد ارزی در کشور عمل کند. حرکت تدریجی به سوی این تغییرات باعث شده تا عرضه ارز در سامانه نیما کاهش یابد و بیشتر به سمت بازار ارز تجاری هدایت شود. این روند از چند ماه پیش آغاز شده است و پیشبینی میشود که از بهمن ماه، سامانه نیما به طور کامل به بازار تجاری منتقل شود. این انتقال میتواند تاثیرات قابل توجهی بر روند معاملات ارزی و نرخگذاری در کشور داشته باشد.
کاهش عرضه در نیما و انتقال تقاضا به بازار غیررسمی
کاهش عرضه ارز در نیما در برخی مقاطع باعث شده تا بخشی از تقاضای ارز به بازار غیررسمی منتقل شود. این امر میتواند باعث نوسانات بیشتر در بازار غیررسمی و ایجاد مشکلات برای واردکنندگان و سایر متقاضیان ارز شود. با این حال، با تعمیق تدریجی بازار و افزایش حجم معاملات در بازار ارز تجاری، انتظار میرود که این روند تعدیل شود و تقاضای ارز در بازار غیررسمی کاهش یابد.
تأثیر سیاستهای جدید بانک مرکزی بر بازار ارز
سیاستهای جدید بانک مرکزی به ویژه در مورد حذف سقف ارز نیمایی، میتواند موجب کاهش معنادار تقاضای ارز نسبت به عرضه ارز شود. این تغییرات نه تنها بر بازار رسمی تأثیرگذار خواهند بود، بلکه میتوانند اثر کاهشی بر نرخ ارز در بازار غیررسمی نیز داشته باشند. به عبارت دیگر، با ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای ارز، امکان کاهش نوسانات نرخ ارز در تمامی بازارها فراهم میشود.
روشهای بهبود نقشه ارز تجاری
برای بهبود وضعیت بازار ارز تجاری، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد. یکی از این روشها، کاهش وابستگی به مسیرهای غیررسمی تسویههای ارزی است. این کار میتواند از طریق توافقات دو و چندجانبه با کشورهای دارای حجم تجاری بالا، به ویژه در خصوص کالاهای اساسی، صورت گیرد. همچنین، با استفاده از دیپلماسی اقتصادی و فراهم کردن امکان تأمین ارز کالاهای اساسی از بازار ارز تجاری، میتوان به تأمین نیازهای ارزی کشور کمک کرد.
نتیجهگیری
در مجموع، سیاستهای جدید بانک مرکزی و تغییرات در بازار ارز تجاری میتوانند به تقویت بازار رسمی ارز و کاهش فعالیتهای غیررسمی کمک کنند. با کاهش وابستگی به بازار غیررسمی و استفاده از روشهای جدید برای تأمین ارز، این تغییرات میتوانند در بلندمدت به تثبیت نرخ ارز و کاهش نوسانات در بازارهای مختلف منجر شوند. این تحولات، نیازمند همکاری نزدیک دولت، بانک مرکزی و بخش خصوصی برای ایجاد زیرساختهای مناسب است.
سؤالات متداول
چرا بازار ارز تجاری به عنوان معیار اصلی تعیین نرخ ارز انتخاب شده است؟
انتقال به بازار ارز تجاری به دلیل بهبود شفافیت، کاهش وابستگی به بازار غیررسمی و افزایش کارایی در تخصیص ارز انجام میشود.
چگونه کاهش عرضه ارز در سامانه نیما بر بازار غیررسمی تأثیر میگذارد؟
کاهش عرضه در نیما باعث انتقال بخشی از تقاضا به بازار غیررسمی میشود که ممکن است منجر به نوسانات بیشتر در این بازار شود.
چه اقداماتی برای کاهش وابستگی به بازار غیررسمی ارز پیشنهاد میشود؟
استفاده از توافقات دو و چندجانبه با کشورهای دارای حجم تجاری بالا و تأمین ارز کالاهای اساسی از بازار ارز تجاری میتواند وابستگی به بازار غیررسمی را کاهش دهد.
حذف سقف ارز نیمایی چه تأثیری بر تقاضای ارز دارد؟
حذف سقف ارز نیمایی موجب کاهش معنادار تقاضای ارز و در نتیجه کاهش نرخ ارز در بازارهای مختلف میشود.
پایش اخبار اقتصاد ایران و تحلیل روندهای بازار ارز و اثرات آن براقتتصاد در سایت کاغذ شهر:
شوک عوارض واردات و صادرات در ۱۴۰۴: تغییرات جدید نرخ ارز گمرک
افزودن دیدگاه