تخصیص ارز واردات مقوا به یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان صنعت چاپ، بسته‌بندی و واردات کالاهای سلولزی تبدیل شده است. از نیمه دوم سال گذشته تاکنون، تعداد زیادی از تجار در صف انتظار دریافت ارز برای واردات مقوا باقی مانده‌اند، اما تاکنون هیچ پاسخ روشنی از سوی بانک مرکزی و وزارت صمت به آن‌ها داده نشده است. این وضعیت، نه تنها موجب سردرگمی واردکنندگان شده، بلکه تبعات اقتصادی گسترده‌ای برای بازار داخل نیز به همراه خواهد داشت.
فشار مضاعف بر واردکنندگان
سیدحمید میرباقری، یکی از واردکنندگان کاغذ و مقوا، در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأکید کرده است که بی‌توجهی نهادهای مسئول به وضعیت تخصیص ارز، واردکنندگان را با خسارات مالی سنگینی روبه‌رو کرده است. وی گفت: «تجار برای عمل به تعهدات خود در برابر تولیدکنندگان خارجی ناچارند ارز مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه کنند، که این موضوع باعث افزایش هزینه تمام‌شده کالا می‌شود و حاشیه سود آن‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد.»
به گفته او، این وضعیت به‌ویژه برای واردات مقوای FBB که در تولید جعبه‌های دارویی، بسته‌بندی مواد غذایی و محصولات بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد، بسیار خطرناک است؛ چرا که این نوع مقوا نقش مهمی در زنجیره تأمین کالاهای مصرفی ایفا می‌کند.
حذف دفتر سلولزی؛ خلأ جدی در پیگیری مطالبات
میرباقری با اشاره به نقش مؤثر دفتر سلولزی وزارت صمت در سال‌های گذشته اظهار داشت: «پیش از این، در صورت بروز مشکل در واردات یا تخصیص ارز، می‌توانستیم از طریق دفتر سلولزی موضوع را پیگیری کنیم. اما اکنون که این دفتر منحل شده یا غیرفعال است، هیچ مرجع مشخصی برای پاسخگویی وجود ندارد و مسئولیت‌ها میان دستگاه‌های مختلف پاسکاری می‌شود.»
این خلأ اجرایی، موجب افزایش سردرگمی در بین واردکنندگان و کندی فرآیند تأمین مواد اولیه در بازار شده است.
زنگ خطر برای بازار و صنایع پایین‌دستی
در ادامه، میرباقری هشدار داد در صورت ادامه این روند، بازار داخلی با کمبود جدی در انواع مقوا به‌ویژه مقوای FBB روبرو خواهد شد. این کمبود مستقیماً به افزایش قیمت‌ها، کاهش تولید بسته‌بندی‌های استاندارد و در نهایت کاهش عرضه کالا در بازار منجر می‌شود.
وی تأکید کرد: «صنایع دارویی و غذایی از جمله حساس‌ترین بخش‌های تولید کشور هستند که در بسته‌بندی محصولات خود وابسته به مقوای وارداتی‌اند. اگر تأمین این مقوا با اختلال مواجه شود، نه تنها بازار با افزایش قیمت روبرو خواهد شد، بلکه سلامت و امنیت غذایی نیز در معرض تهدید قرار می‌گیرد.»
نتیجه‌گیری
با توجه به شرایط فعلی و حساسیت بالای مواد اولیه‌ای مانند مقوای FBB در صنایع مختلف، لازم است بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت هرچه سریع‌تر نسبت به تخصیص ارز واردات مقوا تصمیم‌گیری کنند. تداوم این بی‌برنامگی، می‌تواند تبعات اقتصادی گسترده‌ای برای واردکنندگان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی به همراه داشته باشد. به نظر می‌رسد بازگشت ساختارهایی مانند دفتر سلولزی، یا ایجاد سامانه‌ای برای پیگیری شفاف مشکلات ارزی واردکنندگان، بخشی از راه‌حل این بحران باشد.
سوالات متداول
چرا تخصیص ارز واردات مقوا متوقف شده است؟
براساس گفته فعالان این حوزه، نبود شفافیت در تصمیم‌گیری‌های بانک مرکزی و خلأ مدیریتی پس از تعطیلی دفتر سلولزی وزارت صمت باعث شده تخصیص ارز متوقف یا با تأخیر همراه شود.
مقوای FBB در چه صنایعی اهمیت دارد؟
این نوع مقوا عمدتاً در بسته‌بندی دارویی، غذایی و کالاهای بهداشتی کاربرد دارد و جایگزین مناسبی در داخل برای آن وجود ندارد.
آیا واردکنندگان می‌توانند از بازار آزاد ارز تهیه کنند؟
بله، اما این کار منجر به افزایش شدید قیمت تمام‌شده و کاهش حاشیه سود واردکنندگان می‌شود و در نهایت فشار آن به مصرف‌کننده منتقل خواهد شد.
راهکار پیشنهادی برای حل این بحران چیست؟
شفاف‌سازی فرآیند تخصیص ارز، بازگشت ساختارهای نظارتی مانند دفتر سلولزی و تعیین یک مرجع پاسخگو می‌تواند بخشی از مسیر خروج از این بحران باشد.
واردات محصولات چاپی در بهار ۱۴۰۴ کاهش ۳۵ درصدی داشت
افزودن دیدگاه