سامانه جامع تجارت که با هدف ساماندهی فرآیندهای تجاری راه‌اندازی شد، این روزها نه تنها تسهیل‌کننده نیست، بلکه به یکی از موانع اصلی در مسیر واردات و تجارت خارجی کشور بدل شده است. مشکلات ساختاری، اختلال‌های فنی و تصمیمات متناقض، این سامانه را به چالشی جدی برای فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان تبدیل کرده است.
اختلال‌های گسترده در عملکرد سامانه جامع تجارت
قطع و وصل‌های مداوم، ناتوانی در ویرایش اطلاعات، صدور بخشنامه‌های متناقض و کندی شدید در انجام فرآیندها، تنها بخشی از مشکلاتی است که کاربران سامانه جامع تجارت با آن مواجه‌اند. این چالش‌ها منجر به دپوی کالاهای وارداتی در گمرک شده و فرآیند ترخیص را به تعویق انداخته است.
تأثیر سامانه بر واردات مواد اولیه و تولید
بسیاری از تولیدکنندگان برای تأمین مواد اولیه خود به واردات وابسته‌اند. اما تأخیر در ترخیص کالاها، به‌دلیل ناهماهنگی بین سامانه جامع تجارت و سایر نهادها، تولید را مختل کرده و حتی باعث تعطیلی خطوط تولید شده است. این موضوع به‌ویژه در شرایط فعلی اقتصادی، تهدیدی جدی برای ثبات صنعتی کشور محسوب می‌شود.
نارضایتی فعالان اقتصادی و بازرگانان
در حالی که این سامانه برای مبارزه با قاچاق و شفاف‌سازی فعالیت‌های تجاری طراحی شده، اکنون به عاملی برای نارضایتی فعالان اقتصادی تبدیل شده است. صادرکنندگان و واردکنندگان در شرایطی که با تحریم‌ها و مشکلات سیاسی روبه‌رو هستند، نیازمند حمایت و تسهیل‌گری هستند، نه مانع‌تراشی سیستمی.
غیبت تصمیم‌گیری هماهنگ در سطح سیاستگذاری
یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی این، نبود هماهنگی بین نهادهای ذی‌ربط از جمله وزارت صمت، گمرک، بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت است. تصمیم‌گیری‌های مقطعی و متضاد باعث شده تا عملکرد سامانه به جای ثبات، موجب سردرگمی شود.
نتیجه‌گیری: سامانه‌ای با هدف مثبت، اما اجرای منفی
درحالی‌که سامانه با هدف تسهیل فرآیندهای بازرگانی طراحی شد، عملکرد نادرست آن نه تنها به این هدف نرسیده، بلکه تبدیل به مانعی برای تجارت، تولید و اشتغال شده است. اصلاحات فوری، بازنگری در سیاست‌های اجرایی و یکپارچه‌سازی تصمیم‌گیری‌ها از الزامات حیاتی برای خروج از این بحران است.
سوالات متداول
۱. آیا استفاده از سامانه جامع تجارت برای واردات الزامی است؟
بله، برای ثبت سفارش، تخصیص ارز و ترخیص کالا
۲. مهم‌ترین مشکلات فعلی این سامانه چیست؟
قطع سیستم، عدم امکان ویرایش اطلاعات، تضاد بخشنامه‌ها و اختلال در هماهنگی با سایر نهادها.
۳. چرا کالاها در گمرک دپو می‌شوند؟
به‌دلیل اختلال در تأیید نهایی اطلاعات و اسناد در این سامانه، فرآیند ترخیص کند می‌شود.
۴. چه اصلاحاتی برای بهبود عملکرد این سامانه پیشنهاد شده است؟
یکپارچه‌سازی تصمیم‌گیری بین نهادها، بازنگری در دستورالعمل‌ها، آموزش کاربران و توسعه زیرساخت فنی.
کمبود کارگر در بازار ایران؛ پیامدهای اخراج کارگران افغان
افزودن دیدگاه