چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنعت چاپ و کاغذ در ایران: ضرورت توجه به دانش و فناوری
صنعت چاپ و کاغذ در ایران یکی از صنایع استراتژیک است که می‌تواند قدرت نرم کشور را تقویت کند. این صنعت نه تنها در تولید و اشتغال نقش اساسی ایفا می‌کند، بلکه در بهبود فرآیندهای فرهنگی و اقتصادی کشور نیز تاثیرگذار است. در نشست مشترک تشکل‌های علمی و صنفی صنایع چاپ و کاغذ که به بررسی نقاط قوت، ضعف، چالش‌ها و فرصت‌های این صنعت اختصاص داشت، چندین موضوع مهم به ویژه لزوم حمایت از تولید داخلی و توسعه ارتباطات دانشگاه و صنعت مطرح شد.
چالش‌های موجود در صنعت چاپ و کاغذ ایران
کمبود کاغذ تحریر داخلی: یکی از چالش‌های جدی در صنعت چاپ ایران، وابستگی به واردات کاغذ تحریر است. محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی و فناوری چاپ ایران، اعلام کرد که کشور تنها قادر است ۳۰ درصد از نیاز خود به کاغذ تحریر را تأمین کند. این مسأله نیازمند حمایت‌های بیشتر از تولیدات داخلی و تخصیص ارز مناسب است.
ناترازی تولید در کاغذ تحریر: غلامرضا شجاع، مدیرعامل شرکت تعاونی لیتوگراف، نیز به ناترازی تولید در کاغذ تحریر اشاره کرد و گفت که تولید سالانه این محصول از نیاز کشور فاصله زیادی دارد. این مشکل موجب فشار بر بازار و افزایش قیمت‌ها می‌شود.
مشکلات مدیریتی و نظارتی: یکی دیگر از مشکلات صنعت چاپ، ضعف در مدیریت و نظارت است که باعث افزایش سوء استفاده‌های اقتصادی و کاهش کیفیت تولیدات می‌شود. حمید نیکدل، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا تهران، بر لزوم اصلاحات مدیریتی در این بخش تأکید کرد.
فرصت‌ها و راهکارها برای توسعه صنعت چاپ
توسعه ارتباطات دانشگاه و صنعت: برای حل چالش‌های موجود در صنعت چاپ، ارتباط موثر بین دانشگاه و صنعت ضروری است. بیطرفان اشاره کرد که در حال حاضر تلاش‌هایی برای تعریف رشته‌های مرتبط با صنعت چاپ در مقاطع دکترا و کارشناسی در حال انجام است. همکاری میان دانشگاه‌های علمی-کاربردی و دانشگاه‌های طراز اول همچون دانشگاه شهید بهشتی می‌تواند به توسعه فناوری، مواد اولیه و فرایندهای صنعتی کمک کند.
استقلال دفتر صنایع چاپ در وزارت صمت: بیطرفان همچنین بر ضرورت تشکیل مجدد دفتر مستقل صنایع چاپ و سلولزی در وزارت صمت تأکید کرد. وی معتقد است که با توجه به اهمیت صنعت چاپ، باید دفتر مستقلی به این حوزه اختصاص یابد تا بتوان از آن حمایت‌های بیشتری به عمل آورد.
توجه به دیجیتال‌سازی صنعت چاپ: با توجه به پیشرفت‌های فناوری و دیجیتال‌سازی، صنعت چاپ باید به سمت مدرن‌سازی و استفاده از هوش مصنوعی پیش برود. بیطرفان به لزوم حرکت تشکل‌ها به سمت مدیریت علمی و دیجیتال‌محور اشاره کرد تا از کارکردهای خود باز نمانند.
اهمیت حمایت دولتی از صنعت چاپ و کاغذ
لزوم تسهیل‌گری دولت: در حالی که ایران در زمینه بسته‌بندی به خودکفایی نسبی رسیده است، هنوز در حوزه کاغذهای تحریر و خاص نیازمند واردات است. به گفته بیطرفان، دولت باید از واردکنندگان این مواد حمایت کرده و ارز مناسب تخصیص دهد تا زنجیره تأمین به درستی فعالیت کند.
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه: حسنی اعظمی، رئیس انجمن مدیران صنایع کارتن و ورق، نیز به لزوم وارد کردن علم و فناوری به صنعت چاپ اشاره کرد. وی معتقد است که دانش فنی و تحقیق و توسعه باید در کنار پول و سرمایه وارد این صنعت شود تا بتوان به پیشرفت‌های پایدار دست یافت.
اهمیت نمایشگاه‌ها برای ارتباط صنعت و دولت
نمایشگاه‌ها به عنوان بستر ارتباطی: رضا امیدی، مجری نمایشگاه کاغذ و مقوا، بر نقش نمایشگاه‌ها به عنوان پل ارتباطی میان صنعت، دولت، کارآفرینان و دانشگاه‌ها تأکید کرد. نمایشگاه‌ها می‌توانند محلی برای معرفی توانمندی‌های صنعت چاپ و کاغذ و همچنین برطرف کردن چالش‌های موجود باشند.
پیشنهاد برگزاری کارگاه‌های آموزشی: امیدی همچنین پیشنهاد کرد که در کنار نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و همایش‌های آموزشی برگزار شود تا مباحث علمی و فنی صنعت چاپ به‌طور دقیق‌تری بررسی شوند.
نتیجه‌گیری
صنعت چاپ و کاغذ در ایران به عنوان یکی از صنایع کلیدی و پیشران اقتصادی، با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. از کمبود تولید کاغذ تحریر گرفته تا مشکلات مدیریتی و ضعف در ارتباط با دانشگاه‌ها، این صنعت نیازمند توجه بیشتر و حمایت‌های جدی است. با این حال، فرصت‌هایی همچون ایجاد دفتر مستقل برای صنایع چاپ و سلولزی در وزارت صمت، تقویت ارتباطات دانشگاه و صنعت، و استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی می‌تواند به حل این مشکلات و رشد پایدار این صنعت کمک کند.
سوالات متداول (FAQ)
1. چرا صنعت چاپ در ایران با مشکلات زیادی روبه‌رو است؟
مشکلات اصلی صنعت چاپ در ایران شامل کمبود تولید کاغذ تحریر، ضعف در مدیریت و نظارت، و عدم توسعه فناوری‌های نوین در این حوزه است.
سایت کاغذ شهر: نخستین مرجع تخصصی اخبار، تحلیل‌ها و تحولات صنعت کاغذ و مقوا در ایران:
بررسی بازار کاغذ و مقوا و ملزومات چاپ در هفته گذشته
افزایش تعرفه خدمات چاپ از ماه آینده
الزامات جدید صدور دسته چک در سامانه صیاد از ۳۰ دی ۱۴۰۳
افزودن دیدگاه