قصه واردات کاغذ و مشکلات ناشی از تخصیص ارز ترجیحی برای حمایت از مصرف‌کنندگان، دوباره این نکته را برجسته می‌کند که توصیه‌های رهبر انقلاب در خصوص لزوم خودکفایی در تولید داخلی کاغذ باید جدی‌تر پیگیری شود. در دولت سیزدهم تلاش‌هایی برای خودکفایی در این زمینه انجام شد، اما علی‌رغم این پیگیری‌ها، کاغذ تحریر به مرحله خودکفایی نرسید. ضعف‌های ساختاری در تولید و تجهیزات قدیمی کارخانه‌ها موجب شد تا دغدغه تولید داخلی کاغذ همچنان مطرح بماند و هنوز هیچ برنامه جدی از سوی دولت چهاردهم برای حل این مشکل دیده نمی‌شود.
تخلف ۱۳ میلیون دلاری در واردات کاغذ تحریر
در پی تخصیص ۲۰ میلیون دلار ارز ترجیحی برای واردات کاغذ در سال ۱۴۰۰، یک پرونده تخلف با ارز دولتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت که در آن، مبلغ ۱۳ میلیون دلار برای واردات ۱۴ هزار تن کاغذ اختصاص یافت. این موضوع از خرداد ماه سال ۱۴۰۰ در جریان بوده، اما جزئیات آن تاکنون رسانه‌ای نشده بود. گزارش‌ها نشان می‌دهد که این ارز، پس از طی مراحل قانونی و تایید بانک مرکزی به یک شرکت اختصاص پیدا کرد.
چالش‌های واردات کاغذ و عدم تعهد واردکنندگان
پس از دریافت ارز، شرکت مذکور نتوانست در مدت دو ماه مهلت تعیین‌شده کاغذ وارد کند و درخواست تمدید مهلت شد. با تمدید مدت زمان، تنها ۹۰۰ تن از ۱۴ هزار تن کاغذ وارد کشور شد. این در حالی است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدامات حقوقی را علیه این شرکت آغاز کرد و در نهایت این پرونده به مرحله صدور کیفرخواست رسید. با توجه به ادامه این پرونده در دولت چهاردهم، مقامات وزارت ارشاد پیگیر حل و فصل آن هستند.
تلاش‌های جدید برای بازگشت کاغذ به بازار نشر
ایوب دهقانکار، مشاور معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، اعلام کرده که با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، تلاش‌هایی برای واردات ۵ هزار تن کاغذ باقی‌مانده در گمرک صورت گرفته است. این محموله‌ها در حال حاضر در مرحله راستی‌آزمایی هستند تا اطمینان حاصل شود که این کاغذها واقعاً وارد کشور شده‌اند. در صورت تایید، ورود این کاغذها می‌تواند کمک شایانی به حمایت از صنعت نشر کشور بکند.
تخلفات گذشته در واردات کاغذ و سوءاستفاده از ارز دولتی
تخلفات در واردات کاغذ در سال‌های گذشته، به ویژه در دهه ۹۰، نیز سابقه داشته است. در آن دوران، تجاری که ارز دولتی دریافت کرده بودند، یا کاغذی وارد نکردند یا با نرخ ارز آزاد آن را به فروش رساندند و سودهای هنگفتی به دست آوردند. این تخلفات در حالی صورت گرفت که برخی از این تجار دستگیر شدند، اما پیگیری جدی برای محاکمه آنان صورت نگرفت. تنها در سال ۱۳۹۸، کارگروه کاغذ ۲۳ پرونده تخلف را به تعزیرات ارجاع داد که در آن ۲۰ شرکت با ارز دولتی کاغذ وارد کرده بودند و تنها بخش اندکی از آن را در اختیار وزارت ارشاد قرار دادند.
نتیجه‌گیری: ضرورت اصلاحات در واردات کاغذ
با توجه به تجربیات گذشته و تخلفات گسترده در واردات کاغذ، نیاز به اصلاحات ساختاری در فرآیند واردات و تخصیص ارز احساس می‌شود. برای حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی، لازم است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای مرتبط اقدامات جدی‌تری برای نظارت و کنترل بازار واردات کاغذ انجام دهند.
سوالات متداول
چه مشکلاتی در واردات کاغذ تحریر به کشور وجود دارد؟ واردات کاغذ با تخصیص ارز ترجیحی با مشکلاتی مانند عدم تعهد واردکنندگان، تاخیر در واردات و عدم پیگیری جدی از سوی مسئولان روبرو شده است.
چرا کاغذ تحریر به خودکفایی نرسید؟ ضعف‌های ساختاری در تولید داخلی، بروز نبودن ماشین‌آلات و مشکلات در سیاست‌های حمایتی باعث شده که کاغذ تحریر به خودکفایی نرسد.
آیا اقدامات قانونی علیه متخلفان واردات کاغذ انجام شده است؟ بله، اقدامات قانونی علیه شرکت «آ.پ» آغاز شده و حکم جلب، توقیف اموال و ممنوع‌المعامله شدن مدیرعامل شرکت صادر شده است.
آیا محموله کاغذ وارد شده به کشور به وزارت ارشاد تحویل داده خواهد شد؟ در حال حاضر، ۵ هزار تن کاغذ وارد گمرک شده و در حال راستی‌آزمایی است تا مشخص شود که این کاغذها به وزارت ارشاد تحویل داده خواهد شد یا خیر.
سایت کاغذ شهر به‌عنوان پلتفرم تخصصی، اخبار و اطلاعات به‌روز در زمینه کاغذ و مقوا را برای فعالان این صنعت فراهم می‌آورد.
افزودن دیدگاه