حمید نیکدل، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوای تهران، با اشاره به نیاز بالای کشور به واردات گفت: حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد کاغذ و مقوای مورد نیاز کشور از خارج تأمین می‌شود. در حال حاضر، نیاز سالانه کشور به انواع کاغذ حدود ۲.۶ تا ۲.۷ میلیون تن برآورد شده که تنها ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن آن در داخل تولید می‌شود.
اهمیت استراتژیک کاغذ در صنایع مختلف
به گفته نیکدل، کاغذ و مقوا در تمامی بخش‌های اقتصادی و صنعتی نقش حیاتی دارند؛ از بسته‌بندی دارو و مواد غذایی تا تولید لوازم‌التحریر، کتاب و جعبه کفش. هیچ مرکز آموزشی و هیچ کارخانه‌ای در صنایع دارویی یا غذایی بدون استفاده از کاغذ و مقوا نمی‌تواند فعالیت کند.
کاهش مصرف و افت تقاضا
رئیس اتحادیه اعلام کرد که فروش کاغذ و مقوا در سال جاری نسبت به سال گذشته حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش داشته است. این افت تقاضا، نتیجه ترکیبی از مشکلات اقتصادی، کاهش قدرت خرید مردم و اختلال در تأمین مواد اولیه است.
چالش‌های تخصیص ارز و ثبت سفارش
یکی از مهم‌ترین مشکلات این صنعت، طولانی شدن روند ثبت سفارش و تخصیص ارز است. در گذشته این فرایند سه تا چهار ماه طول می‌کشید، اما اکنون ممکن است هشت ماه تا یک سال به طول بینجامد. نیکدل تأکید کرد که این روند کند، موجب اختلال در بازار و فشار بر تولید و توزیع می‌شود.
وضعیت قیمت‌ها در بازار
به گفته نیکدل، قیمت یک بسته ۵۰۰ برگی کاغذ تحریر ۷۰ گرمی در حال حاضر حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان است و طی یک سال گذشته تغییر محسوسی نداشته است. او هشدار داد که در صورت ادامه مشکلات ارزی، ثبات فعلی قیمت‌ها قابل حفظ نخواهد بود.
ظرفیت محدود تولید داخلی
صنعت کاغذ کشور در حال حاضر توان تولید کاغذ تحریر ۸۰ گرمی را ندارد و بیشتر کارخانه‌ها با فناوری قدیمی ۴۰ تا ۵۰ سال پیش فعالیت می‌کنند. این موضوع باعث شده ادعای خودکفایی در حوزه کاغذ و مقوا امکان‌پذیر نباشد.
مبادی اصلی واردات کاغذ
اکنون عمده کاغذ وارداتی از چین و پس از آن از اندونزی تأمین می‌شود. کشورهای اروپایی به دلیل قیمت بالاتر، سهم کمتری در بازار ایران دارند. همچنین بخش عمده خمیر کاغذ کشور تقریباً به طور کامل وارداتی است.
انتقاد از روند تصمیم‌گیری‌ها
نیکدل با انتقاد از روند برگزاری جلسات تصمیم‌گیری دولتی گفت: در جلسات مهم، اغلب افرادی حضور دارند که آشنایی کافی با بازار ندارند. اتحادیه‌ها که تجربه و شناخت میدانی بالایی دارند، یا دعوت نمی‌شوند یا نقش کمرنگی دارند، و همین موضوع باعث اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی می‌شود.
مالیات و حاشیه سود پایین
رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا اظهار کرد که حاشیه سود فروشندگان بسیار پایین است و در برخی موارد کمتر از یک درصد می‌رسد. با این حال، سازمان امور مالیاتی سود فرضی ۵ تا ۸ درصدی محاسبه می‌کند که با واقعیت بازار همخوانی ندارد. او خواستار دریافت مالیات بر اساس سود واقعی شد تا فشار کمتری بر فعالان صنف وارد شود.
نتیجه‌گیری
بازار کاغذ و مقوای ایران با چالش‌های متعددی از جمله وابستگی شدید به واردات، مشکلات تخصیص ارز، فناوری قدیمی تولید داخلی و فشار مالیاتی روبه‌رو است. در صورت اصلاح فرآیند ثبت سفارش و تخصیص ارز به واردکنندگان واقعی، می‌توان ضمن حفظ ثبات بازار، از رشد قیمت‌ها جلوگیری کرد.
سوالات متداول
۱. چه میزان از کاغذ و مقوای کشور وارداتی است؟
حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد کاغذ و مقوای مورد نیاز کشور از خارج تأمین می‌شود.
۲. بیشترین کاغذ وارداتی از کدام کشورها تأمین می‌شود؟
چین در رتبه اول و اندونزی در رتبه دوم قرار دارند.
۳. مهم‌ترین مشکل صنعت کاغذ در ایران چیست؟
طولانی شدن روند ثبت سفارش و تخصیص ارز که گاهی تا یک سال زمان می‌برد.
۴. وضعیت تولید داخلی کاغذ چگونه است؟
تولید داخلی محدود بوده و بیشتر کارخانه‌ها با فناوری قدیمی فعالیت می‌کنند.
۵. چرا قیمت کاغذ در یک سال گذشته ثابت مانده است؟
به دلیل تأمین نسبی نیاز بازار، اما این ثبات در صورت ادامه مشکلات ارزی، پایدار نخواهد بود.
کمبود کاغذ روزنامه؛ افزایش هفتگی قیمت‌ها در بازار
افزودن دیدگاه