بحران در صنعت کاغذ ایران: دلایل، روندها و راهکارها
صنعت کاغذ در ایران با بحران‌های متعددی مواجه شده است که در سال‌های اخیر تأثیرات زیادی بر تولید، فروش و سودآوری شرکت‌های این صنعت داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که از اواخر سال ۱۴۰۱، تمامی متغیرهای مالی صنعت کاغذ کاهش چشمگیری را تجربه کرده است. کمبود مواد اولیه، به ویژه آخال (کاغذ باطله)، اصلی‌ترین عامل این بحران به شمار می‌رود.
کمبود آخال: دلیل اصلی بحران
آخال یا همان کاغذ باطله، ماده اصلی تولید کاغذ در ایران است. به دلیل کمبود این ماده در کشور، تولیدکنندگان مجبور به واردات آن شده‌اند، اما این واردات به راحتی امکان‌پذیر نیست. این بحران مواد اولیه باعث شده است که صنعت کاغذ برای نخستین بار در سال ۱۴۰۲ به زیان‌دهی برسد. تنها راه حل برای بهبود وضعیت، استفاده از روش‌های جایگزین برای تولید کاغذ، مانند تولید از نیشکر است که می‌تواند به حل مشکل کمبود کاغذ در کشور کمک کند.
کاهش تولید و فروش در صنعت کاغذ
طی سال‌های اخیر، تولیدات صنعت کاغذ به دلیل کمبود آخال کاهش یافته است. در سال ۱۴۰۲، تولیدات شرکت‌های بورسی کاغذ به ۱۱۷ هزار تن رسید که نسبت به سال گذشته ۱۱ درصد کاهش داشت. در فصول تابستان و پاییز سال جاری، تولیدات این صنعت به ترتیب ۳۶ و ۲۵ درصد کاهش یافت. همین روند در فروش نیز مشاهده می‌شود؛ به طوری که فروش این صنعت در سال ۱۴۰۲ به ۱۱۵ هزار تن رسید که با کاهش ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل روبرو بوده است.
رکود درآمدی در صنعت کاغذ
با وجود افزایش قیمت فروش محصولات کاغذ، رکود درآمدی این صنعت همچنان ادامه دارد. در سال ۱۴۰۲، درآمد شرکت‌های کاغذساز بورس به ۲۹۷۷ میلیارد تومان رسید که تنها ۱ درصد افزایش داشت. این نشان می‌دهد که درآمد کاغذسازان حتی به میزان تورم سالانه نیز افزایش نیافته و در مقایسه با متوسط سالانه کاهش چشمگیری داشته است. کاهش درآمد به دلیل کمبود آخال و وارداتی بودن این ماده اولیه است که باعث شده تمام متغیرهای مالی این صنعت تحت تأثیر قرار گیرد.
نرخ‌گذاری آزاد و تاثیر آن بر صنعت
با وجود نرخ‌گذاری آزاد در صنعت کاغذ، این اقدام نتوانسته بحران‌ها را کاهش دهد. در ۱۰ ماه نخست سال ۱۴۰۲، متوسط قیمت فروش محصولات کاغذ ۱۰ درصد افزایش یافت، اما این افزایش قیمت نتوانست مشکلات تولیدکنندگان را حل کند. در این میان، شرکت «چکاپا» با ۱۵ درصد افزایش در قیمت فروش خمیر ویرچین خود، بیشترین رشد را در میان هم‌گروهی‌های خود تجربه کرده است.
بحران سودآوری و تاثیر آن بر صنعت کاغذ
سودآوری صنعت کاغذ در سال‌های اخیر روندی کاهشی داشته است و در سال ۱۴۰۲، شرکت‌های کاغذساز به زیان‌دهی رسیدند. در حالی که متوسط حاشیه سود تولیدکنندگان کاغذ در سال‌های گذشته ۱۹ درصد بود، این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۱۰ درصد کاهش یافت. در فصل‌های بهار و تابستان، برای نخستین بار در تاریخ صنعت کاغذ، این صنعت زیان‌ده شد. با این حال، در فصل پاییز، حاشیه سود کمی بهبود یافت و به ۳ درصد رسید. شرکت «لطیف» با ۲۵ درصد حاشیه سود در سال گذشته و ۶ درصد در پاییز امسال، بهترین عملکرد را در میان سایر شرکت‌ها داشته است.
نتیجه‌گیری: راه‌حل‌های پیش رو
صنعت کاغذ ایران در شرایط بحرانی قرار دارد. کمبود آخال و وابستگی به واردات، مشکلات عمده‌ای برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است. اگر این وضعیت ادامه یابد، بحران در این صنعت تشدید خواهد شد. استفاده از منابع جایگزین مانند تولید کاغذ از نیشکر، می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت کمک کند.
سوالات متداول
چرا صنعت کاغذ ایران به زیان‌دهی رسید؟
کمبود آخال (کاغذ باطله) و وابستگی به واردات اصلی‌ترین دلایل زیان‌دهی این صنعت است.
چه راه‌هایی برای بهبود وضعیت صنعت کاغذ پیشنهاد می‌شود؟
استفاده از روش‌های جایگزین مانند تولید کاغذ از نیشکر می‌تواند به حل مشکل کمبود مواد اولیه کمک کند.
آیا نرخ‌گذاری آزاد توانسته است به صنعت کاغذ کمک کند؟
خیر، با وجود نرخ‌گذاری آزاد، مشکلات ناشی از کمبود آخال و واردات همچنان ادامه دارد.
چرا روند سودآوری صنعت کاغذ کاهش یافته است؟
کمبود آخال و افزایش هزینه‌های واردات، باعث کاهش سودآوری صنعت کاغذ شده است.
سایت کاغذ شهر به عنوان یکی از منابع خبری معتبر، به طور مستمر اخبار مربوط به بازار کاغذ و مقوا و تغییرات آن در کشور را به روز می‌کند.
کاهش ۲۵ هزار تومانی قیمت کاغذ تحریر: نوسانات بازار ادامه دارد
افزودن دیدگاه