صنعت چاپ یکی از صنایع استراتژیک و راهبردی در جهان محسوب می‌شود که نقش بسزایی در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و تجاری دارد. این صنعت با گردش مالی بالا و تأثیرگذاری گسترده، یکی از سه صنعت برتر دنیا به‌شمار می‌رود. در همین راستا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار با فعالان این حوزه، بر لزوم حمایت و توسعه صنعت چاپ تأکید کرد.
اهمیت صنعت چاپ در اقتصاد و فرهنگ
عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این نشست با اشاره به اهمیت راهبردی صنعت چاپ اظهار داشت که این حوزه نه‌تنها نقش کلیدی در توسعه اقتصادی دارد، بلکه در دیپلماسی فرهنگی نیز تأثیرگذار است. با توجه به گردش مالی گسترده و ارتباط مستقیم آن با صنایع مختلف، توجه به این حوزه از سوی نهادهای دولتی ضروری است.
نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در صنعت چاپ
زارع با استناد به ماده ۲ بند ۱۶ قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صنعت چاپ را یکی از مسئولیت‌های این وزارتخانه دانست. او تأکید کرد که حتی در صورت تغییر متولی قانونی، در حال حاضر باید از تمامی ظرفیت‌های موجود برای بهبود وضعیت این صنعت استفاده کرد.
چالش‌های صنعت چاپ در ایران
۱. واردات گسترده محصولات چاپی
زارع با اشاره به میزان واردات محصولات چاپی اظهار داشت که در هشت ماه ابتدایی سال، حدود ۲۴ همت (هزار میلیارد تومان) واردات محصولات چاپی به کشور صورت گرفته است. این رقم نشان‌دهنده وابستگی بالای کشور به تولیدات خارجی است که نیاز به بررسی و مدیریت دقیق دارد.
۲. کمبود نیروی انسانی متخصص
یکی دیگر از چالش‌های مطرح‌شده در این نشست، کمبود نیروی انسانی متخصص در صنعت چاپ بود. بسیاری از چاپخانه‌ها به دلیل نبود نیروی کار جوان و آموزش‌دیده، از پرسنل بازنشسته استفاده می‌کنند. به همین دلیل، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی و استفاده از ظرفیت‌های اتحادیه‌ها برای تربیت نیروی ماهر، از راهکارهای پیشنهادی در این جلسه بود.
۳. مشکلات تأمین مالی و تسهیلات بانکی
زارع همچنین به کمبود اعتبارات و تسهیلات بانکی برای فعالان صنعت چاپ اشاره کرد. با توجه به منابع محدود وزارت فرهنگ، لازم است که تشکل‌ها و اتحادیه‌ها برای دریافت وام و حمایت‌های مالی، همکاری بیشتری با نهادهای اقتصادی داشته باشند.
راهکارهای پیشنهادی برای توسعه صنعت چاپ
۱. تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی واردات و تولید داخلی
به‌منظور کاهش وابستگی به واردات محصولات چاپی، پیشنهاد شد که یک کارگروه ویژه برای بررسی ظرفیت تولید داخلی و هدایت سرمایه‌گذاری در این حوزه تشکیل شود.
۲. توسعه آموزش‌های تخصصی در صنعت چاپ
برای رفع مشکل کمبود نیروی انسانی ماهر، برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه در همکاری با اتحادیه‌های صنفی و دانشگاه‌ها ضروری است.
۳. تعامل با نمایندگان مجلس برای بهبود قوانین حمایتی
زارع اعلام کرد که جلساتی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار خواهد شد تا قوانین حمایتی برای صنعت چاپ تدوین شود.
نتیجه‌گیری
صنعت چاپ در ایران با چالش‌های متعددی از جمله واردات گسترده، کمبود نیروی انسانی متخصص و مشکلات تأمین مالی مواجه است. بااین‌حال، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، حمایت نهادهای دولتی و تشکل‌های صنفی، می‌توان مسیر رشد و خودکفایی این صنعت را هموار کرد. افزایش تولید داخلی، کاهش وابستگی به واردات و توسعه آموزش‌های تخصصی، از جمله راهکارهای کلیدی برای تقویت این صنعت مهم محسوب می‌شوند.
سؤالات متداول
۱. چرا صنعت چاپ یک صنعت استراتژیک محسوب می‌شود؟
زیرا این صنعت علاوه بر تأثیر اقتصادی، در فرهنگ، آموزش، تبلیغات و تجارت نقش اساسی دارد و ارتباط مستقیمی با صنایع دیگر دارد.
۲. چه اقداماتی برای کاهش واردات محصولات چاپی پیشنهاد شده است؟
تشکیل کارگروه ویژه بررسی واردات، هدایت سرمایه‌گذاری به تولید داخلی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی از مهم‌ترین راهکارها هستند.
۳. چگونه می‌توان مشکل کمبود نیروی انسانی در صنعت چاپ را حل کرد؟
با برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی، استفاده از ظرفیت اتحادیه‌ها و دانشگاه‌ها و ایجاد فرصت‌های آموزشی برای جوانان علاقه‌مند به این صنعت.
۴. چه حمایت‌هایی از سوی دولت برای صنعت چاپ در نظر گرفته شده است؟
در حال حاضر، دولت برنامه‌هایی برای ارائه تسهیلات بانکی، اصلاح قوانین و تقویت تعاملات بین نهادهای دولتی و صنفی در دستور کار دارد.
افزودن دیدگاه